BITWA POD KIRCHOLMEM
Data:
27 września 1605 rok
Obrońcy:
Polska, Litwa
Atakujący:
Szwecja
Dowodzący Polakami:
Jan Karol Chodkiewicz
Liczebność
wojsk polskich: ok. 4 tys. z
przewagą husarii.
Dowodzący
Szwedami: król Karol IX
Sudermański
Liczebność wojsk
szwedzkich: 11tys. Żołnierzy, w
większości piechota.
Wynik
bitwy: zwycięstwo Polaków
Karol
IX Sudermański-król Szwecji
|
Jan
Karol Chodkiewicz-główny
dowódca wojsk polskich |
Na początku XVII w. rozpoczęła się wojna polsko-szwedzka, głównie o Inflanty i Estonię. W lecie 1605 roku Karol Sudermański podjął próbę opanowania Rygi. Pod Kircholmem doszło do starcia.
Pancerny | Husarz |
Walka rozpoczęła się około południa 27 września niedaleko Kircholmu nad Dźwiną. Hetman Chodkiewicz postanowił sprowokować Szwedów do ataku, aby opuścili dogodną pozycję i rozluźnili zwarty szyk.
Zastosował
w tym celu pozorowany odwrót swoich oddziałów.
Pierwszy rzut sił przeciwnika został związany walką przez około
600 żołnierzy jazdy i 1000 piechoty.
Wojska
polsko-litewskie skoncentrowane na lewym skrzydle, złożone głównie
z husarii pod komendą Tomasza Dąbrowy, ruszyły do rozstrzygającego
natarcia i w niedługim czasie przełamały szyk szwedzki.
Równocześnie oddziały dowodzone przez Wincentego Wojnę
rozbiły prawe skrzydło wroga. Wówczas wysunięta do przodu
nieprzyjacielska rajtaria i piechota rzuciła się do ucieczki.
Zdezorganizowało to całkowicie resztę wojsk Karola
Sudermańskiego. Jego armia została praktycznie okrążona przez
znacznie mniejsze siły polsko-litewskie. Szwedzi w panice opuszczali
pole bitwy.
W trakcie pościgu żołnierze Chodkiewicza wycięli
większość piechoty i sporo jazdy. Na pokłady oczekujących
okrętów dotarło więc niewielu. Straty po naszej stronie
były niewielkie i wynosiły zaledwie około 100 zabitych i 200
rannych. Kircholm to jedno z najwspanialszych zwycięstw, w którym
decydującą rolę odegrała husaria. Hetman Jan Karol Chodkiewicz do
końca umiejętnie wykorzystywał różnice w uzbrojeniu i
taktyce obu wojsk.
PLAN BITWY POD KIRCHOLMEM
ZNACZENIE BITWY
Wkrótce po tym zwycięstwie Europę zalały ulotki sławiące króla Polski i jego husarię.
Bitwa pod Kircholmem - obraz Wojciecha Kossaka
CIEKAWOSTKI
O niezwykłej randze bitwy pod Kircholmem, w której Polacy rozgromili ponad dwakroć liczniejszego przeciwnika, świadczą słowa Jakuba Sobieskiego: „ Bardziej się temu zwycięstwu potomne wieki dziwować, aniżeli wierzyć będą.”
Rajtarzy, średniozbrojna jazda, była w XVII w. wykorzystywana przez wiele różnych armii m.in. Francji, Austrii, Szwecji, Rzeczpospolitej i Moskwy.
Pracę wykonała Edyta Szymańska z klasy III F (2005/2006)